نحوه توزیع تجهیزات پزشکی سرمایه ای با نرخ ارز رسمی ابلاغ شد

سرپرست گروه نظارت بر تامین و توزیع تجهیزات و ملزومات پزشکی اداره کل تجهیزات پزشکی، گفت: نحوه توزیع تجهیزات پزشکی سرمایه ای تامین و یا تولید شده با نرخ ارز رسمی ابلاغ شد.

محمدمهدی علاالدین، افزود: پیرو دستورالعمل توزیع تجهیزات پزشکی مشمول دریافت ارز رسمی ابلاغیه مورخ ۱۳۹۷/۰۶/۲۰ مندرج در سایت اداره کل تجهیزات پزشکی (www.imed.ir)،  در اجرای تصویب نامه های هیات وزیران به شماره ۶۲۷۹۳/ت۵۵۶۳۳ هـ مورخ ۹۷/۰۵/۱۶ و شماره ۷۰۲۲۰/ت۵۵۶۳۳ هـ مورخ ۹۷/۰۵/۲۹ و بند ۱ و ۶ مصوبات مورخ ۹۷/۰۵/۱۸ ستاد اقتصادی دولت، ابلاغی رییس جمهور به شماره ۶۴۸۵۴ مورخ ۱۸/۰۵/۹۷، درخصوص «توزیع تجهیزات پزشکی سرمایه ای که با نرخ رسمی ارز تامین و یا تولید شده اند»، موارد ذیل اعلام‌ می شود:

۱- تامین کنندگان تجهیزات پزشکی ملزم هستند، اقلام مذکور تجمیع شده در کارتابل سامانه توزیع ارزی را صرفا از طریق دریافت حواله توزیع از اداره کل تجهیزات پزشکی توزیع کنند.

۲- ملاک صدور حواله اقلام مذکور برای مراکز درمانی و موسسات پزشکی میزان موجودی اقلام بارگذاری شده در سامانه توزیع است.

۳- تامین کنندگان از تاریخ تایید این ابلاغیه ملزم به اخذ قیمت فروش ریالی برای اقلام مورد اشاره با ارائه مدارک مثبته نظیر پروفرما و اینویس، هستند.

۴- تامین کنندگان در چارچوب دستورالعمل صدرالاشاره موظف به درج اطلاعات مورد نیاز و قیمت فروش اقلام مذکور در سامانه توزیع هستند.

۵- تامین کنندگان مکلفند، برای آن دسته از اقلام مورد اشاره که تاکنون فاقد قیمت مصوب مندرج در سایت www.imed.ir است، ضمن ارائه و بارگذاری «تعهدنامه توزیع تجهیزات پزشکی مشمول دریافت ارز رسمی» اقلام مذکور را با قیمت فروش بر مبنای نرخ ارز رسمی توزیع کنند.

۶- تامین کنندگان موظفند، درصورتیکه قبل از تاریخ این نامه اقلام مورد اشاره را تحویل خریدار کرده اند، نسبت به بارگذاری سوابق، اطلاعات و مستندات قیمت فروش و توزیع در سامانه توزیع اقدام کنند.

براساس این ابلاغیه، بدیهی است عدم اجرای موارد فوق الذکر تخلف محسوب شده و با متخلفین برابر با قوانین مربوطه، برخورد خواهد شد.

اگر شما هم از آمپول دندانپزشکی می ترسید؛ بخوانید!

زمانی که برای انجام کارهای دندان به دندانپزشکی مراجعه می کنید پزشک در ابتدا اقدام به بی حس کردن دندان شما با آمپول دندانپزشکی می پردازد تا درد کمتری حس کنید . نوع سوزن آمپول و محل تزریق و سرعت پزشک در تزریق آمپول از عواملی هستند که در کاهش یا افزایش درد تزریق موثرند . برای آشنایی بیشتر با این موضوع با پرشین وی همراه باشید.

نحوه تزریق آمپول دندانپزشکی

خیلی ها حاضرند درد دندان را تحمل کنند، ولی به مطب دندانپزشکی نروند. وقتی از آن ها سوال می کنیم: چرا؟ ، می گویند: از آن آمپول دندانپزشکی می ترسم! این آمپول فلزی چیست و چرا لازم است قبل از ترمیم دندان حتما به شما آمپول تزریق شود؟ اصلا چند نوع داروی بی حسی وجود دارد و آیا برخی از دندانپزشکان در تزریق داروی بی حسی خست به خرج می دهند؟

داروهابی حسی چند نوع هستند؟

به طور کلی داروهای بی حس کننده دندان و لثه در دندانپزشکی به دو گروه اصلی تقسیم می شوند:

۱) گروه اول، داروهایی هستند که در آنها از ماده بی حس کننده لیدوکایین به همراهآدرنالین استفاده شده است.

آدرنالین باعث می شود عروق خونی در ناحیه ای که آمپول بی حسی تزریق شده است تنگ شده و داروی بی حسی لیدوکایین همان جا در کنار عصب دندان بماند و دندان را برای مدت طولانی بی حس کند.

ولی آدرنالین کمی باعث تپش قلب نیز می شود، بنابراین افرادی که بیماری قلبی عروقی دارند، نباید از این نوع داروی بی حسی استفاده کنند، چون باعث تپش قلب و خطر برای آنها خواهد شد.

۲) گروه دوم داروهایی هستند که فاقد آدرنالین هستند، بنابراین گرچه اثر کوتاه مدت تری دارند، ولی بعضی بیماران خاص باید از این دارو استفاده کنند که تفاوت قیمت چندانی با اولی ندارد.

اگر شما بیماری خاصی دارید، حتما قبل از تزریق آمپول، آن را با دندانپزشک تان در میان بگذارید تا داروی بی حسی مناسب را برای شما تزریق کند.

● بی حسی دردناک

همه حرف و حدیث ها پشت سر درد ناشی از آمپول دندانپزشکی است، ولی چرا تزریقآمپول دندانپزشکی بی حسی این قدر دردناک است؟ دلیل اش این است که تزریق مقدار زیادی داروی بی حسی می تواند به بافت های محل تزریق فشار وارد آورده و باعث درد شدید شود.

ترس از آمپول دندانپزشکی

البته دندانپزشک می تواند روش هایی را در پیش بگیرد که تزریق داروی بی حسی درد کمتری برای شما ایجاد کند.

اگر کارپول داروی بی حسی کمی گرم باشد و این محلول به صورت کمی گرم تزریق شود، درد هنگام تزریق کاهش می یابد.

برخی از آمپول دندانپزشکی سر سوزن های بول شده ای دارند که هنگام ورود به بافت لثه درد و ناراحتی کمتری ایجاد می کنند. مهم تر از همه سرعت تزریق داروی بی حسی به وسیله دندانپزشک است.

درست اش این است که یک آمپول بی حسی دندانپزشکی خیلی آرام و طی یک دقیقه به درون لثه تزریق شود، در این صورت درد ناشی از تزریق بسیار کاهش خواهد یافت.البته فراموش نکنید تزریق در برخی از نقاط دهان کلا دردناک است. یکی از مهم ترین این نقاط که تزریق در آن داد شما را درمی آورد، لثه پشت دندان های پیشین بالا یا ناحیه «دوگا» است.

محل تزریق آمپول بی حسی

در مطب دندان پزشکی شاید بپرسید که دندانپزشک چرا وقتی می خواهد روی دندانآسیای شما کار کند، آمپول را درون لپ تان تزریق می کند؟ جالب است بدانید که برای تزریق داروی بی حسی در دهان، نقاط مشخصی وجود دارد که در این نقاط، اعصاب مربوط به فک، لثه و دندان های شما عبور می کنند.

معمولا برای بی حس کردن دندان های فک بالا، آمپول بی حسی در لثه مجاور همان دندان و یا به اصطلاح در پای همان دندان تزریق می شود، ولی اگر قرار باشد دندانپزشک روی دندان های آسیای فک پایین شما کار کند، ناحیه درون لپ شما را بی حس خواهد کرد.

از این محل، اعصاب اصلی فک پایین عبور می کنند که با این تزریق، کل این عصب بی حس خواهد شد و نشانه این که شما کاملا بی حس شده اید، این است که نیمی از زبان شما بی حس می شود.

برای کار کردن روی دندان های آسیای کوچک، عصب چانه شما بی حس می شود و شما حس می کنید چانه تان بی حس است.

گاهی لازم است برای بی حس شدن کامل دندان شما، آمپول بی حسی در کانال های خود دندان تزریق شود که این کار هنگام عصب کشی دندان شما انجام می گردد. گاهی لازم است داروی بی حسی، درون الیاف نگه دارنده دندان تزریق شود که این تزریق دردناک است، ولی دندان شما را در مواردی که به سختی بی حس می شود، کاملا بی حس خواهد کرد.

چرا بعضی دندان ها بی حس نمی شوند؟

علل زیادی برای بی حس نشدن دندان وجود دارد؛ مثلا عفونت در محل تزریق آمپول ، زیرا در اثر عفونت، محیطی اسیدی به وجود می آید که اثر داروی بی حسی را خنثی می کند یا وقتی که عفونت وجود دارد، تعداد پالس های دردناک به قدری زیاد است که داروی بی حسی نمی تواند تمام آنها را بلوکه کند.

در شرایط عفونی همچنین به علت التهاب، عروق خونی اطراف ناحیه عفونت زیادتر می شود و داروی بی حسی را خیلی سریع از محیط خارج می کند. گاهی بعضی از نواحی فک دارای عصب گیری چندگانه است و وقتی ناحیه با روش معمول بی حس می شود،عصب های فرعی ناحیه بی حس نمی شوند و بیمار هنوز درد دارد.

ضمن این که فک همه آدم ها مثل هم نیست و تفاوت های آناتومیک زیادی بین آن ها وجود دارد. از آنجایی که دندان پزشکان به طور معمول برای بیماران تزریقات مشابهی را انجام می دهند، این تفاوت آناتومیکی می تواند باعث شود تا تزریق در محل مناسب صورت نگرفته باشد. همچنین در مواردی که بیماران از داروهای مخدر، آرام بخش و مواد اعتیادآور استفاده می کنند، آستانه تحمل دردشان کاهش پیدا می کند.

بی حس کردن دندان با آمپول دندانپزشکی

به همین دلیل این افراد با میزان مصرف داروهای متداول بی حسی، بی حس نمی شوند و نیاز به مقدار بیشتری تزریق برای رسیدن به بی دردی کامل دارند. در خصوص موارد دیگر هم باید گفت که گاهی تکنیک های غلط تزریق توسط دندان پزشک یا استفاده از داروهای تاریخ گذشته باعث می شود داروی بی حسی، اثر خودش را از دست بدهد.

● کی اثر بی حسی از بین می رود؟

قسمت خوب ماجرا وقتی است که کار دندانپزشکی روی دندان شما تمام شده و می خواهید مطب را ترک کنید. حالا حتما با خودتان می گویید کی از شر این بی حسی خلاص می شوم؟ مدت زمان باقی ماندن اثر داروی بی حسی بر اساس نوع ماده بی حسی متفاوت است.

برخی از داروهای بی حسی دندانپزشکی اثری کوتاه مدت و برخی اثر بلندمدت تری دارند. معمولا داروهای بی حسی ظرف یک و نیم ساعت اثرشان کم کم از بین می رود، ولی نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که اگر فک پایین شما بی حس است، مراقب باشید زبان تان را گاز نگیرید.

خونریزی زبان کودک پس از دندانپزشکی

این مشکل به خصوص برای کودکان پیش می آید که ناگهان پدر و مادر پس از خارج شدن از مطب دندانپزشکی متوجه می شوند که زبان کودک شان خونین و مالین است چون کودک بی حس است، متوجه نیست که زبان اش را گاز گرفته است و این فشار آن قدر ادامه می یابد که باعث خون ریزی زبان می شود. راه پیشگیری این است که در این مواقع قبل از خروج از مطب، یک رل پنبه را گاز بگیرید و زبان تان را کنترل کنید.

● اسپری قبل از تزریق

یکی از روش هایی که می تواند درد ناشی از تزریق آمپول دندانپزشکی را کاهش دهد، استفاده از اسپری بی حس کننده موضعی در محل تزریق است. می توانید از دندانپزشک تان بخواهید این کار را برای تان انجام دهد، در این صورت او مقداری از اسپری بی حس کننده را روی پنبه می ریزد و روی لثه محل تزریق آمپول بی حسی قرار می دهد.

این پنبه حدود یک دقیقه در محل باقی می ماند و لثه را به صورت سطحی بی حس می کند. در این صورت شما هنگام ورود نوک سوزن در محل تزریق متوجه درد ناشی از تزریق نخواهید شد.

اصلا به او نگویید: «برویم دندانپزشکی، آمپولی در کار نیست» ، چون در این صورت با دیدن آمپول اعتمادش را به شما و دندانپزشک از دست خواهد داد. دندانپزشکان با شگردهایی مثل تاباندن نور در صورت کودک و رد کردن آمپول از پشت سر کودک سعی می کنند ترس ناشی از تزریق را کاهش دهند.

بیشتر بدانید عوارض خطرناک آمپول های بی حسی

“داروهای دندانپزشکی” که پزشکان در مطب ها استفاده می کند حاوی موادی هستندکه برای سلامتی “مغز” و “قلب” بسیار ضرر دارند.

دانشمندان با انجام آزمایشاتی روی ۱۸۰۰ داوطلب دریافته اند افرادی که به مطب دندانپزشکی زیاد مراجعه می کنند دارای روحیه ای خشن و “عصبی” هستند و دندان های آن ها عامل اصلی اعصاب به هم ریخته ی آن ها است.

پزشکان توصیه می کنند افراد با رعایت “بهداشت دهان و دندان” و مصرف “میوه و سبزیجات” و “آب” فراوان می توانند دندان هایی سالم و زیبا داشته باشند و دیگر نیاز به رفتن به مطب دندانپزشکی نیست.

خلاصی از دندانپزشکی با انجام روشهای آسان مراقبت از دندان

متخصصان دندانپزشکی به افراد توصیه می‌کنند برای داشتن دندان‌هایی سالم در طول شبانه روز حداقل ۲ بار مسواک بزنند و از مصرف خوراکی‌های حاوی شکر، نوشابه‌های شیرین گازدار، تنقلات فاقد ارزش تغذیه‌ای به ویژه آن دسته که حالت چسبناک دارند خودداری کنند.

برای اثربخشی بیشتر مسواک زدن کارشناسان توصیه می‌کنند افراد حتما شب‌ها قبل از خواب مسواک بزنند، زیرا در طول خواب میزان بزاق ترشح شده به وسیله غدد بزاقی درون دهان کاهش می‌یابد که در نتیجه باکتری و سایرعامل‌های ایجاد کننده پوسیدگی دندان فرصت نفوذ به بافت مینای دندان را پیدا می‌کنند.

کارشناسان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه دندی برای حفظ سلامت دندان‌ها توصیه می‌کنند بلافاصله پس از مسواک زدن افراد به آبکشی دندان‌ها نپردازند و حداقل یک الی ۲ دقیقه صبر کنند تا اثر حفاظتی فلوراید خمیر دندان بر دندان‌ها اثر کند.

به طور کلی پس از هر بار مصرف مواد خوراکی، باقیمانده‌های ناشی از خوراک شامل باکتری‌ها، مواد اسیدی و سایر ترکیب‌های شیمیایی به دندان‌ها می‌چسبند و با تولید اسید و مواد شیمیایی به دندان آسیب می‌رسانند.

بازه طول عمر مواد شیمیایی ناشی از مصرف مواد خوراکی بر دندان‌های افراد حدود ۱۲ ساعت است به همین دلیل کارشناسان مسواک زدن دندان‌ها حدود یک ربع الی نیم ساعت پس از صرف مواد خوراکی را توصیه می‌کنند.

به گفته کارشناسان، مسواک‌های برقی اثربخشی بیشتری به نسبت مسواک‌های دستی و سنتی دارند و می‌توانند مناطقی از سطح دهان را که به کمک مسواک دستی نمی‌توان به درستی تمیز کرد پاک کنند.

از جمله مواد معدنی مفیدی که در خمیر دندان‌ها وجود دارد فلوراید است که سبب استحکام دندان‌ها، جلوگیری از ایجاد حفره و بروز پوسیدگی دندان می‌شود.

اندکی درنگ برای آبکشی دندان‌ها پس از استفاده از مسواک و خمیر دندان می‌تواند خطر بروز پوسیدگی دندان‌ها را تا ۲۵ درصد کاهش دهد.

همچنین استفاده از دهان‌شویه بلافاصله پس از مسواک زدن نیز می‌تواند اثربخشی مسواک زدن را کاهش دهد به‌همین دلیل کارشناسان توصیه می‌کنند بین مسواک زدن و استفاده از دهان‌شویه فاصله‌ای حداقل یک ربع وجود داشته باشد که البته بستگی به نظر متخصص دارد و در برخی وضعیت ها، چون پس از جراحی دندان این بازه زمانی دگرگون می‌شود.

امروزه وجود انواع تنقلات از جمله شیرینی‌ها، قهوه دارای شکر، خوراکی‌های دارای کربوهیدرات تصفیه شده، چون چیپس، بیسکوئیت، شکلات، آبنبات و خوراکی‌هایی از این دست زمینه ساز بروز پوسیدگی و دندان درد بین میلیون‌ها انسان در سراسرجهان است.

کارشناسان برای حفظ سلامت دهان و دندان، توصیه می‌کنند افراد از موادخوراکی سالم، چون میوه و سبزیجات تازه استفاده کنند و در رژیم خوراکی روزانه خود نوشیدن مایعاتی، چون آب، چای سبز و نیز مصرف مواد لبنی را قرار دهند.

حتی مصرف میوه نیز می‌تواند زمینه ساز پوسیدگی دندان‌ها به دلیل وجود قند موجود در میوه شود و پس از صرف میوه شست و شوی دندان‌ها و نوشیدن آب توصیه می‌شود.

استفاده از تجهیزات پزشکی کمکی، چون نخ دندان و مسواک بین دندانی نیز درجلوگیری از پوسیدگی دندان بسیار اثرگذار است. مسواک بین دندانی به ویژه برای جلوگیری و درمان عفونت لثه کاربرد فراوان دارد و سبب ترمیم لثه و از بین رفتن عامل‌های عفونت زا می‌شود.

تولید کامپوزیت دندانی متناسب با نژاد ایرانی ها

اکبر جدایی کارشناسی ارشد مهندسی مواد و انرژی  و مجری طرح «کامپوزیت دندانی(لایت کیورنانوهیبریدی)» اظهار کرد: در دندانپزشکی پیشرفته، استفاده جهانی از کامپوزیت های رزینی به سرعت در حال افزایش بوده و در برخی از کشورها از این نوع مواد ترمیمی برای پر کردن دندان در مصارف دندانپزشکی استفاده می کنند.

وی افزود: این روند به دلیل مقررات جدید وضع شده توسط دولت ها برای کاهش استفاده از جیوه و محصولات حاوی جیوه برای پر کردن دندان، زیبایی ظاهری مواد جایگزین، دسترسی راحت و سریع به این مواد، خواص فیزیکی – مکانیکی ارتقاء یافته و تشابه ساختاری و شیمیایی آنها با بافت دندان  روز به روز در حال افزایش است.

این محقق ادامه داد: طول عمر و دوام گزارش شده برای مواد کامپوزیتی در حدود ۷ الی ۸ سال و برای آمالگام (ماده‌ای غیر همرنگ به رنگ نقره‌ای یا سیاه) که برای پر کردن دندان در مصارف دندانپزشکی از آن استفاده می‌شود، ۱۲ سال بوده است اما مطالعات و بررسی های اخیر حاکی از دوام مشابه برای آمالگام و کامپوزیت های جدید و یا حتی دوام بهتر و بیش از ۱۲ سال برای برخی از برندهای معروف کامپوزیت است.

جدایی با بیان اینکه کامپوزیت های دندانی متشکل از انواع گسترده ای از اجزاء ساختاری با ترکیب شیمیایی مختلف هستند، خاطر نشان کرد: از این رو در صدد برآمدیم تا کامپوزیت هایی را با فناوری نانو به تولید برسانیم.

به گفته این محقق، این طرح برای اولین بار در ایران تولید می شود و مجوزهای مربوطه را از وزارت بهداشت اخذ کرده است.

وی در خصوص ویژگی های جدید این کامپوزیت های دندانی جدید که تولید شده است، گفت: سایه رنگ های مشابه دندان، حداقل سایش، میزان جذب آب بسیار کم و استحکام فشاری بالا ویژگی های محصولی است که به تولید رسانده ایم.

جدایی گفت: از این کامپوزیت های بومی که تولید کرده ایم می توان برای پر کردن دندان و زیبایی بهره برد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر این محصول نمونه خارجی دارد و به کشور وارد می شود، خاطر نشان کرد: با تولید آن می توانیم جلوی خروج ارز را بگیریم زیرا قیمت نمونه ایرانی آن از خارجی کمتر است.

این محقق با بیان اینکه این طرح از نانو ذرات سیلیس و پلیمرهای مختلف ساخته شده است، بیان کرد: می توانیم ۱۰ سایه رنگ مختلف را متناسب با نژاد ایرانی ها تولید کنیم.

وی با بیان اینکه این محصول آماده ورود به بازار است، گفت: طبق آخرین آمار گمرک در سال، ۴میلیارد دلار واردات کامپوزیت به بازار ایران داریم؛ تولید این محصول توسط شرکت ما می تواند علاوه بر رفع نیاز کشور به مرحله صادرات نیز وارد شود.

جدایی با بیان اینکه در حال حاضر نمونه های موجود در بازار میکرو است، گفت: این محصولی که تولید کرده ایم با فناوری نانو به تولید رسیده است.

وی افزود: ما با این محصول جلوی آمالگام را می گیریم که دندان را سیاه می کند و جیوه آزاد می کند.

این محقق با بیان اینکه این محصول تاییدیه نانو مقیاس دارد، گفت: در حال حاضر ۱۰ درصد نیاز کشور را با ماهیانه ۲۴هزار سرنگ می توانیم برطرف کنیم؛ اما نیاز کشور از ۲۰۰هزار سرنگ به بالاست.

وی با بیان اینکه آمارها در خصوص استفاده از این مواد کامپوزیتی در دندانپزشکی زیاد است، گفت: البته که در این زمینه قاچاق هم زیاد داریم ولی تولید کننده های اصلی کشورهای امریکایی، آلمان، چین و سوئیس هستند.

شكست درمان ايمپلنت، شناسایی ريسك فاكتورها

شكست درمان ايمپلنت، شناسایی  ريسك فاكتورها   در درمان بیماریهای دندانپزشکی ارائه گردید.

مديريت مشکلات و شکست هاي ايمپلنت
(علت، پيشگيري و درمان)

دکتر امید مقدس پریودنتیست و عضو هیأت علمی دندانپزشکی دانشگاه آزاد، دکتر آرزو پزشکفر پریودنتیست و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

مقدمه
از هنگام معرفي مفهـوم استئواينتگريشن توسط Branemark و همكارانش ايمپلنت‌هاي دنداني به عنوان راهكار درمانی قابل پيش‌بيني براي جايگزين ‌كردن دندان های از دست رفته ايفاي نقش نموده‌اند. بقاي درازمدت ايمپلنت‌ها و رستوريشن‌هاي متكي بر ايمپلنت بويژه درمورد ايمپلنت‌هاي با سطوح صاف (turned surface) در مطالعات مختلف نشان داده شده است. اما مشخص شده كه ايمپلنت‌هاي با سطوح خشن (roughend surface) در مدت زمان كوتاه‌تر (۸-۶ هفته) استئواينتگريت مي‌شوند و داراي بعضي مزيت‌هاي كلينيكي بهتر نسبت به ايمپلنت‌هایي با سطوح صاف هستند. اما چنين مطالعات درازمدتي در مورد بسياري از ايمپلنت‌هايي كه در حال حاضر مورد استفاده قرار مي‌گيرند موجود نمي‌باشد.
طبق نتايج يك مطالعه متاآناليز كه اخيراً انجام شده و ۵۱ مطالعه را مورد بررسي قرار داده است(مطالعات بيشتر طولي و همگروهي بوده‌اند) ميزان بقاي ايمپلنت‌ها ۱۰-۵ سال گزارش شده است. از آن‌جايي كه بيشتر سيستم‌هاي ايمپلنتي كه در اين مطالعات استفاده شده، امروزه توسط سيستم‌هاي بهتر و پيشرفته تر جايگزين شده اند مي‌توان انتظار داشت كه در حال حاضر ميزان بقاي ايمپلنت ها بالاتر از اعداد گزارش شده در اين مطالعه مي‌باشد(شكل ۱-۳).
در حال حاضر، با وجود پيشرفت دانش، فن‌آوري و تجربه در زمينه ايمپلنت‌هاي دنداني ميزان شكست درمان ايمپلنت روند كاهشي داشته است اما هنوز درمان ايمپلنت توسط بسياري از كلينيسين‌ها به عنوان يك خطر بزرگ در نظر گرفته مي‌شود.
با وجود پيشرفت‌هاي فن آوري و علمي در اين زمينه، درمان ايمپلنت هميشه شامل يك پروسه بيولوژيكي ترميم و استئواينتگريشن مي‌باشد. پروسه‌هاي بيولوژيكي چند عاملی بوده و ممكن است توسط عوامل موضعي، سيستميك و عوامل حين جراحي به تنهايي يا همراه با هم تحت تأثير قرار گيرند و منجر به بروز مشكلات و يا شكست درمان ايمپلنت گردند.
هدف اين مقاله، بررسي شيوع، اتيولوژي، ريسك فاكتورها، پيش‌گيري و درمان شكست درمان ايمپلنت مي‌باشد. (در مورد شكست درمان از نظر استتيك در شماره‌های بعدی مجله بحث خواهد شد)


تعريف و تقسيم‌بـــندي انواع شكست درمان ايمپلنت
تعريف شكست درمان ايمپلنت
براي سال‌ها، يك عامل محدود كننده در بررسي شكست درمان ايمپلنت، نبود شاخص‌هاي مشخص براي تعريف موفقيت درمان ايمپلنت و نيز تغيير شاخص‌هاي مورد استفاده در ايجاد تمايز بين طول عمر (Survival) و موفقيت (Success) يك ايمپلنت بوده است. بنــــابراين تعريف اصطلاحات مختلف استفاده شده در زمينه شكست درمان ايمپلنت لازم است.
• موفقيت ايمپلنت (Implant success): ايمپلنت موفق بايد دارای ليستي از شاخص‌هاي مورد نياز براي بقاي دراز مدت باشد. در گذشته هر ايمپلنتي كه بقاي خود را از دست مي‌داد،‌ شكست در نظر گرفته مي‌شد. شاخص‌هاي لازم براي يك ايمپلنت موفق توسط Albrektsson و Zarb در ۱۹۸۶ تعريف شــــد و توسط Roos و همكاران تغيير يافت. اين شاخص‌ها به عنوان استاندارد طلايي در زمينه كلينيكي و تحقيقاتي به منظور بررسي ايمپلنت‌هاي نوظهور مورد استفاده قرار مي‌گيرند. اين شاخص‌ها عبارتند از: (۱) عدم وجود لقي (۲) عدم وجود راديولوسنسي اطراف ايمپلنت در راديوگرافي تحليل استخوان کمتر یا مساوی ۱ میلیمتر در طي سال اول پس از بارگذاري ايمپلنت (implant loading) و کمتر یا مساوی ۰.۲ میلیمتر در هر سال پس از آن، عدم وجود درد و پاتولوژي اطراف ايمپلنت و بقاي فانكشنال به مدت ۵ سال در ۹۰ درصد موارد و ۱۰ ساله در ۸۵ درصد موارد.
امروزه شاخص‌هاي مرتبط با زيبايي قابل قبول ايمپلنت به اين تعريف اضافه شده و همچنين عكس ‌آن به موارد شكست درمان ايمپلنت افزوده گرديده است.
• بقاي ايمپــــلنت (implant survival): ممکن است ايمپلنتي كه هم اكنون در دهان قرار دارد، ويژگي‌هايي را از خود نشان دهد ( تحليل استخوان شديد) که دلالت بر از دست رفتن ايمپلنت در آینده باشد؛ چنين ايمپلنتي موفق در نظر گرفته نمي‌شود(شكل ۲-۳).
• شكست درمان ايمپلنت: در هر زماني پس از كاشت ايمپلنت، چنانچه اينتگريشن آن از دست رود شكست درمان تلقي مي‌شود.
• ايمپلنت در حال شكست (Failing implant): اشاره به ايمپلنتي دارد كه لق نمي‌باشد اما شاخص‌هاي لازم براي يك ايمپلنت موفق را ندارد(شكل ۲-۳).

تقسيم‌بندي شكست درمان ايمپلنت
به طور معمول ۲ دوره زماني براي ارزيابي شكست درمان ايمپلنت به كار برده مي‌شود كه مرتبط با زمان بروز آن مي‌باشد.
• شكست زود هنگام (early failures): شكست درمان پيش از استئواينتگريشن، در اثر مشكلات حين جراحي يا پس از آن.
• شكست ديرهنگام (late failure): شكست درمان پس از طي دوره استئواينتگريشن كه معمولاً در طي فاز رستوريتيو و يا پس از آن روي مي‌دهد.
در هيچ كدام از انواع شكست، فقط يك عامل اتيولوژيك دخیل نبوده و مولتی فاکتوریال هستند. شكست درمان ايمپلنت تحت تأثیر عوامل گوناگونی قرار میگیرند که می توان به تكنيك جراحي نامناسب، فاكتورهاي ميزبان كه سبب اختلال در ترميم مي‌شوند، طراحي نامناسب پروتز و شرايطي كه منجر به وارد آمدن نيروهاي تروماتيك به ايمپلنت می گردند اشاره نمود. تشخيص زودهنگام مشكل داراي اهميت است چرا كه ممكن است بتوان آن را كنترل نمود و از شكست درمان جلوگيري كرد.
در گذشته،‌ شكست زودهنگام درمان در طي فاز ترميم كه معمولاً در سال اول پس از كاشت ايمپلنت صورت مي‌گرفت نسبت داده مي‌شد. امروزه استئواينتگريشن در بازه زماني كوتاه‌تر رخ مي‌دهد(۸-۶ هفته) و استئواينتگريشن براساس ثبات كلينيكي و وضعيت راديوگرافيكي استخوان اطراف ايمپلنت تعريف مي‌شود.
در هنگام كاشت ايمپلنت، ثبات اوليه به صورت مكانيكي تأمين مي‌شود. عدم توانايي در بدست آوردن اين ثبات اوليه مي‌تواند ناشي از تكنيك نادرست جراحي، ترميم سيستميك نامناسب يا موقعيت نادرست ايمپلنت باشد. با پيشرفت در تكنولوژي و طرح‌ريزي درمان ايمپلنت اعمال نيرو بر ايمپلنت بلافاصله پس از كاشت آن يا رستور نمودن موقتي آن به عنوان گزينه درماني قابل قبول وجود دارد. اين حالت تمايز گذاشتن بين شكست زودهنگام و ديرهنگام درمان را دشوار بويژه هنگامي كه پروتز موقت با پروتز نهايي جايگزين شده است مي‌سازد.

بروز شكست درمان ايمپلنت
با وجود موفقيت بالاي ايمپلنت‌هاي دنداني، چندين مطالعه نشان داده‌اند كه ميزان شكست درمان ايمپلنت مي‌تواند قابل توجه باشد.
بر طبق مطالعه Rosenberge و Torosian (10) ميزان شكست درمان ايمپلنت در يك بررسي ۵/۷ ساله، ۷ درصد بوده است. اين مطالعه جهت بررسي عوامل كلينيكي و یا ميكروبيولوژيكي دخيل در شكست درمان در مورد ۵ سيستم مختلف ايمپلنت انجام شده است.
بر طبق مطالعه متاآناليز Esposito و همكاران بروز شكست درمان ايمپلنت در ماگزيلا در ۴۰ درصد موارد به صورت زودهنگام و ۶۰ درصد ديرهنگام بوده است، در شرايطي كه پيوند استخوان انجام نشده باشد بر طبق اين مطالعه، ‌نيمي از موارد شكست ديرهنگام در طي سال اول فانكشن ايمپلنت‌ها رخ داده بود.
در يك آناليز دقيق توسط Berglundh و همكاران كه ۱۰ سيستم ايمپلنت را مورد ارزيابي قرار دادند ميزان از دست رفتن ايمپلنت در پروتكل‌هاي جراحي و پروتزي مختلف پيش و پس از قرارگيري ايمپلنت در فانكشن مورد بررسي قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که با وجود بالابودن ميزان بقاي ايمپلنت، از دست رفتن ايمپلنت و مشكلات مرتبط با آن در شرايط گوناگون بررسي شده متفاوت می باشد.
پيش از قرارگرفتن ايمپلنت در فانكشن،‌ميزان از دست رفتن ايمپلنت حدود ۵/۲ درصد موارد درمان گزارش شد؛ در این مطالعه مواردی بررسی شد كه بيش از يك ايمپلنت كاشته شده بود و پروسه معمول انجام گرفته بود. در مورد ايمپلنت‌هايي كه در فانكشن قرار گرفته بودند ميزان از دست رفتن ايمپلنت‌هايي كه در پروتز ثابت به كار رفته بودند در يك بازه زماني ۵ ساله ۳-۲ درصد و در مورد اوردنچرها بيش از ۵ درصد گزارش شده است(شكل ۳-۳).

اتيولوژي و ريسك فاكتورها
شكست درمان ايمپلنت مي‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که می توان به موارد زیر اشاره نمود:
• عفونت
• تروماي بافتي (گرم شدن بيش از حد استخوان، نكروز فشاري)
• وارد آمدن نيروي بيش از حد به ايمپلنت (وارد آمدن نيروي بيش از حد به صورت ترانس موكوزال،‌تروماي اكلوزالي)
• دلايل اياتروژنيك
این مسئله كه آيا ايمپلنت‌هاي دندانی بدليل عفونت (infective etiology) از دست مي‌روند و یا نيروهاي تروماتيك منجر به از دست رفتن استئواينتگريشن و گسترش عفونت در اطراف ايمپلنت مي‌شوند هنوز مشخص نیست. همچنین درمواردی كه يك ايمپلنت در فاز اوليه ترميم در اثر تروماي بافتي و در نهايت نكروز استخوان از دست مي‌رود، مشخص نيست كه صرفاً نكروز بافتي عامل شكست بوده و يا عفونت زمينه‌اي نيز ايفاي نقش كرده است. بنابراين شرايط گوناگوني مي‌تواند منجر به تركيبي از فاكتورهاي مختلف سبب شكست درمان ايمپلنت شده باشند.
به عنوان مثال، در موارد نادر شكستن فيكچر ايمپلنت، عفونت و تروما اغلب همراه با هم و يا پشت سر هم قرار دارند. تخريب استخواني اطراف ايمپلنت ناشي از عفونت (پري‌ايمپلنتايتیس) ممكن است پيش از شكستن ايمپلنت بروز كند و پس از آن وارد آمدن نيروي بيش از حد يا تروما به ايمپلنت مي‌تواند يك عامل ثانويه بوده و سبب شكستن ايمپلنت گردد. در اغلب موارد خط شكستگي در محل تماس استخوان- ايمپلنت گزارش شده است (شكل a-c 4-3) اين روند مي‌تواند به طور معكوس نيز روي دهد بدين ترتيب كه بر ايمپلنتي كه تحت تروماي اكلوزالي قرار دارد پري‌ايمپلنتاتيس نيز اضافه شود و سبب از دست رفتن استئواينتگريشن استخواني گردد(شكل a-c 5-3).
با این حال فلور ميكروبي در ايمپلنت‌هايي كه در اثر تروما از دست رفته اند در مقایسه با فلور ميكروبي در ايمپلنت‌هايي كه در اثر عفونت از دست رفته‌اند، متفاوت گزارش شده اند.
Rosenberg و همكاران نشان دادند كه در ايمپلنت‌هايي كه دچار شكست ديرهنگام به علت عفونت شده‌اند، فلور ميكروبي مشابه پريودنتيت بالغين بوده است كه نشان مي‌دهد عفونت‌هاي پري‌-ايمپلنت، شبيه آنچه در پريودنتيت بالغين روي مي‌دهد عفونت‌هاي مختص به موضع مي‌باشند. بر عكس، در ايمپلنت‌هايي كه علت از دست رفتن آن‌ها تروما بوده است، رادهاي متحرك، اسپيروكت‌ها و پريوپاتوژن‌هاي معمول ديده نشده و باكتري غالب در آن‌ها مانند آن‌چه در اطراف يك ايمپلنت سالم يا پريودنشيوم سالم ديده مي‌شود ارگانيسم‌هاي گرم مثبت هستند.
اين كه آيا همين باكتري‌ها در شكست زودهنگام درمان ايمپلنت نيز دخيل هستند يا خير هنوز روشن نيست. نکته قابل توجه دیگر این که تروما و عفونت از لحاظ وجود يا عدم وجود بافت گرانولوماتوز هنگام خارج كردن فيكسچر نيز با هم تفاوت دارند (شكل ۶-۳).
براي مرور ويژگي‌هاي كلينيكي در هر كدام از انواع شكست درمان جدول را ببينيد.
شكست ديرهنگام ايمپلنـــت در اثر پري‌ايمپلنتایتيس به تفصيل در شماره‌های بعدی مجله، مورد بررسي قرار گرفته است.

تروماي بافتي
يك عامل مهم در اتيوپاتوژنز شكست زودهنگام درمان، گرم شدن بيش از حد استخوان در ناحيه جراحي مي‌باشد. دماي بحراني برای نكروز استخواني C °۴۷ به مدت ۱ دقيقه مي‌باشد. هر چند ساير دلايل را نمي‌توان ناديده انگاشت، Piattelli و همكاران ويژگي‌هاي پاتولوژيك از دست رفتن ايمپلنت در اثر گرم شدن زياد استخوان را توصيف نموده‌اند: (۱) وجود سكستر استخواني (۲) وجود ارتشاح آماسي در فاصله بين استخوان و ايمپلنت (۳) عدم رژنراسيون استخوان اطراف ايمپلنت (۴) عدم وجود ارگانيزاسيون در لخته خوني اطراف ايمپلنت (۵) وجود استخوان متراكم و بالغ در اطراف ايمپلنت و (۶) حضور باكتري‌ها و استخوان نكروتيك در اطراف ايمپلنت.

فاكتورهاي اياتروژنيك
درمان ايمپلنت نيازمند طرح‌ريزي و اجراي دقيق درمان است. مراحل مختلفي از درمان وجود دارند كه رعايت دقيق آن‌ها مي‌تواند تأثير زيادي در نتيجه نهايي داشته باشد. چنانچه اين موارد به طور دقيق توسط كلینيسين رعايت نشوند مي‌تواند منجر به افزايش خطر شكست درمان و مشكلات پيش‌رو گردد. پيش از انجام جراحي بايد با استفاده از ابزارهاي گوناگون تصويربرداري ارزيابي دقيقي از ناحيه به عمل آورد. بدون استفاده از اين ابزارها نمي‌توان به مورفولوژي استخوان، پاتولوژي موجود و تفاوت‌هاي آناتوميك ناحيه پي برد.
اهمیت اين مسأله بويژه زمانی پررنگ می شود که ناحيه مورد نظر به ساختارهاي آناتوميك حساس نزديك باشد (مانند عصب دنداني – تحتاني، ريج منديبولار با مورفولوژي مقعر،‌قدام منديبل و خلف ماگزيلا). قرارگیری ایمپلنت در محل نامناسب یک شکست اياتروژنيك درمان به شمار مي‌آيد(شكل۷-۳).
در چنين شرايطي حتي اگر راديوگرافي مناسب تهيه شود اما استنت جراحي متناسب با آن آماده نگردد، بازهم قرارگيري ايمپلنت در موقعيت نامناسب را مي‌توان انتظار داشت.
شكست ایاتروژنيك، همچنین شامل مواردي كه انجام جراحي سبب ايجاد شكستگي در استخوان آلوئول، پرفوراسيون سينوس و يا از دست رفتن ثبات اوليه ايمپلنت مي‌شوند نيز را مي‌شود.
استفاده نادرست از وسايل جراحي مانند استفاده از وسايل كند، عدم خنك‌سازي كافي، و مهم‌تر از آن استريليزاسيون ناكافي وسايل و ناحيه جراحي نيز مي‌تواند سبب شكست اياتروژنيك درمان گردد.
مهارت، دانش و توانمندي كلينيسين لازمه انجام درمان‌هاي ايمپلنت بوده و اين توانمندي‌ها در سايه تمرين، صرف زمان در انجام و گذراندن آموزش‌هاي لازم به دست مي‌آيد.
مطالعات نشان داده‌اند كه ميزان مهارت جراح با ميزان بقاي ايمپلنت ها در مرحله دوم درمان، بويژه در مورد ۵۰ ايمپلنت اولي كه توسط كلينيسين كاشته مي‌شود در رابطه می باشد.

ريسك فاكتورها
سيستم‌هاي ايمپلنت
متاآناليز و كارآزمايي هاي باليني تصادفي كه بر روي سيستم‌هاي گوناگون انجام شده، ‌نشان داده اند كه نمي‌توان سيستم خاصي را با افزايش ميزان شكست درمان مرتبط ساخت.
Eckert و همكاران يك بررسي در مورد بقاي ۵ ساله محصولات ۶ کمپانی سازنده ايمپلنت (Astra Tech، Centerpulse،Dentsply/ Friadent،Implant Innovation،Nobel Biocare، Straumann) انجام دادند. ۵۹ مقاله براي بررسي وجود داشت كه بيشتر به صورت گزارش مورد (case series) یانظر افراد متخصص (expert opinion article) بودند. اين بررسي نشان داد كه ميزان بقاي ايمپلنت در سيستم‌هاي گوناگون به طور قابل توجهي مشابه بوده و با در نظر گرفتن تمام اين ۶ سيستم ايمپلنت ميزان بقا در مورد ۷۳۹۸ ايمپلنت در حدود ۹۶ درصد (۹۸-۹۳ درصد) گزارش شد. اگر بيشتر مطالعات بررسي شده به صورت گزارش مورد (case series) بوده‌اند ولی نويسندگان اين مقاله در نهايت نتيجه گرفتند كه از لحاظ ميزان بقاي ايمپلنت بين سيــــستم‌هاي گوناگــون تفاوت بارز وجود ندارد.
در مطالعه ديگري Esposito و همكاران، ۱۶ مطالعه كارآزمايي باليني تصادفي شده را براي مقايسه ۱۸ سيستم ايمپلنت با follow up بين ۵-۱ سال مورد بررسي قرار دادند. براساس نتايج اين مطالعات كه براساس هر بيمار و نه هر ايمپلنت بود روشن شد که در مورد ۷۷۱ بيمارهيچ تفاوت قابل توجه ای بين سيستم‌هاي مختلف از نظر ميزان شكست درمان وجود ندارد.
در مطالعات انجام شده در مورد علل شكست درمان ايمپلنت مشخص شده كه عواملي مانند كمبود كيفي يا كمي استخوان، مصرف بالاي سيگار و براكسيسم مي‌تواند تأثير زيادي بر شكست درمان ايمپلنت داشته باشد.
به علاوه، شواهد زيادي وجود دارد كه نشان مي‌دهد خطر از دست رفتن ايمپلنت در بيماران مستعد و یا مبتلا به پريودنتيت بالاتر است. در سال‌های اخیر چندين مطالعه سیستماتیک با هدف بررسي وجود رابطه بين سابقه پريودونتيت و افزايش شكست درمان ايمـــپلنت انجـــام شده است. تمام اين مطالعات نشان داده‌اند كه در بيماراني كه بدليل پريودنتيت تحت درمان قرار گرفته بودند احتمال شكست درمان ايمپلنت بالاتر از افراد فاقد پريودونتيت بود. ولي از آنجایی كه در بيماران با سابقه پريودونتيت هنوز ميزان بقاي ايمپلنت بالاست، وجود پريودونتيت كنترانديكاسيون براي درمان ايمپلنت نمي‌باشد؛ اما بايد توجه داشت كه حفظ بهداشت دقيق و برنامه‌هاي منظم پیگیری ضروری است.
از طرف دیگر ساير فاكتورهاي وابسته به ميزبان مانند سلامت عمومي فرد نیز ممكن است نقش مهمي در شكست زودهنگام درمان بازي كند. از اين گونه موارد مي‌توان به ديابت كنترل‌نشده، استئوپروز، داروهاي مورد مصرف و يا پرتودرماني اشاره كرد. هر چند براساس مطالعه مروري كه Esposito و همكاران انجام دادند رابطه مستقيمي بين از دست رفتن ايمپلنت و عوامل فوق به دست نيامده، اما به نظر مي‌رسد در اين زمینه كه معمولاً مجموعه‌اي از عوامل سبب از دســــت رفتن ايمپلنــــت مي‌گردند، اتفاق نظر وجود دارد.

درمان
گام اول در درمان، تشخيص و شناسايي ايمپلنت شكست خورده است.
نشانه‌هاي كلينيكي يك ايمپلنت شكست خورده ممكن است شامل يك يا بيشتر از موارد زير باشد: لقي، ادم، درد، چرك، خونريزي و نشانه‌هاي راديوگرافيك تحليل استخوان. اين علائم كلينيكي ممكن است در هر دو مورد شكست زودهنگام و ديرهنگام درمان دیده شوند. از ‌نظر استراتژی‌های درمان، بين شكست زودهنگام و ديرهنگام تفاوتي وجود ندارد.
در مواردی كه لقي ايمپلنت بارز باشد بايد بلافاصله ايمپلنت خارج گردد. سپس مراحل درماني براساس ناحيه مورد نظر (قدامي يا خلفي) و ميزان بافت از دست رفته و توانايي براي بدست آوردن ثبات اوليه براي جايگزيني ايمپلنت جديد انجام مي‌پذيرد.
ايمپلنت های شكست خورده باید هر چه سريع‌تر شناسايي شده تا بدين ترتيب بتوان از تخريب بيشتر استخوان جلوگيري نمود، چرا كه هر چه اين تخريب گسترده تر شود جايگزيني اين ايمپلنت با يك ايمپلنت جديد را بيشتر به مخاطره انداخته و از لحاظ زیبایی نيز مشكلات بيشتری را به دنبال خواهند داشت.
گزينه‌هاي درماني براي يك ايمپلنت شكست خورده به شرح زير می باشد:
• جايگزيني ايمپلنت شكست خورده با يك ايمپلنت قطورتر بلافاصله پس از خارج كردن
• خارج كردن ايمپلنت شكست خورده و همزمان قرار دادن ايمپلنت ديگر و انجام درمان GBR
• پس از خارج كردن ايمپلنت درمان‌هاي لازم براي بازسازي ناحيه انجام گيرد و پس از طي مدت زمان لازم و ترميم ناحيه، ايمپلنت ديگري قرار داده شود.
بدليل اين كه عفونت زمينه‌اي ممكن است دليل شكست خوردن درمان ايمپلنت باشد، درتمام درمان‌هاي فوق استفاده از آنتي‌بيوتيك توصيه مي‌شود.
روش جايگزين کردن ايمپلنت شكست‌خورده با يك ايمپلنت قطورتر به دنبال خارج كردن آن، در متون دندانپزشكي وجود دارد و به آن پرداخته شده است. Evian و Cutler در مطالعه‌اي پيشنهاد كرده‌اند كه تهاجم بافت نرم به درون ساكت را مي‌توان توسط دريل كردن ناحيه براي قرار دادن ايمپلنت قطورتر از ميان برداشت و استخوان كافي براي برقراري استئواينتگريشن را فراهم ساخت. در تمام مواردی كه در این مطالعه توسط ايمپلنت قطورتر جايگزين شده بودند برقراري استئواينتگريشن پس از ۶ ماه در طي مرحله دوم جراحي به اثبات رسيد(اشكال ۹-۳، a-c 8-3).
استفاده از ايمپلنت قطورتر در ناحيه استتيك مي‌تواند سبب از بين رفتن و تحليل استخوان باكال و به دنبال آن تحليل بافت نرم گشته مشكلات زيادي را از نظر استتيك ايجاد ‌كند. اين موضوع بويژه در كساني كه داراي بيوتايپ لثه‌ای thin هستند صدق مي‌كند زيرا در اين افراد وارد آمدن تروماي اضافي به بافت سبب تخريب بيشتر استخوان باكال مي‌گردد. در مقابل در نواحي خلفي چنانچه استخوان كافي موجود باشد و تابل باكال از ضخامت كافي برخوردار باشد به راحتي مي‌توان جايگزيني با ايمپلنت قطورتر را انجام داد. يك دوره زماني مناسب به منظور ترميم كافي ناحيه و حذف عفونت زمينه ای پس از كاشت ايمپلنت توصيه مي‌شود.
اخيراً Machtei و همكاران تحقيقي را در زمينه ميزان بقاي ايمپلنت‌هاي كاشته شده به جاي ايمپلنت‌هاي شكست خورده انجام داده‌اند. در این مطالعه ۵۶ بيمار با مجموع ۷۹ ايمپلنت که برای بار دوم کاشته شده بودند براي يك دوره ۷۸-۷ ماهه (ميانگين ۹/۲۹) مورد بررسي قرار گرفتند. ۱۳ ايمپلنت مجدداً از دست رفت، بنابراين ميزان بقاي ايمپلنت‌ها ۵/۸۳ درصد تخمین زده شد. نویسندگان نتيجه گرفتند كه ميزان بقاي ايمپلنت‌هاي جايگزين شونده، پايین‌تر از ايمپلنت‌هايي است كه در يك ناحيه دست نخورده كاشته مي‌شوند.

توصيه‌هاي كلينيكي براي پيشگيري از شكست درمان ايمپلنت
بسياري از اين گونه وقايع را مي‌توان با طرح‌ريزي و اجراي دقيق درمان جلوگيري نمود. طرح‌ريزي درمان با كمك CT اسكن، wax-up و توجه دقيق به جزئيات پيش و در هنگام كاشت ايمپلنت مي‌تواند مشكلات را به حداقل برساند.
عوامل سيستميك و موضعي مانند ديابت، پرتودرماني، سيگار، بهداشت دهاني ضعيف، پريودونتيت فعال يا سابقه وجود آن و كميت و كيفيت استخوان موجود مي‌تواند به طور قابل ملاحظه‌اي بر روي نتايج درمان تأثير گذارند. بنابراين كلينيسين در مورد هر بيمار بايد نسبت به خطرموجود، مزيت را بسنجد و طرح درمان را به گونه‌اي بريزد كه ريسك فاكتورها تا حد ممكن تحت كنترل در آيند.
در بيشتر شرايطي كه ريسك فاكتورهاي مرتبط با بيمار را نتوان تحت كنترل درآورد بايد انتظار شكست درمان يا مشكلات آينده را داشت. بنابراين بيمار و كلينیسين بايد تا حد امكان پروتكل‌هاي پيش‌گيرانه را مدنظر قرار داشته باشند و چنانچه قابل انجام نباشد بهتر است از درمان ايمپلنت صرف‌نظر نمود و به درمان‌هاي جايگزين فكر كرد.

نكات
• چنانچه هر گونه لقي در ايمپلنت‌ پس از كاشت آن مشاهده شود نشانه عدم استئواينتگريشن بوده و ايمپلنت بايد هر چه سريع‌تر خارج گردد. در اين مرحله هر چه ايمپلنت زودتر خارج گردد ترميم ناحيه بهتر و سريع‌تر رخ مي‌دهد.
• در مواردي كه ايمپلنت در اثر عفونت از دست رفته است،‌پس از خارج كردن آن و پيش از انجام پيوند استخوان حتماً بايد ناحيه به دقت دبريدمان و آلودگي زدايي شود.
• حضور کیفیت و کمیت مناسب از بافت نرم و سخت پيش از كاشت ايمپلنت برای پیشگیری لازم است تا بتوان از شكست درمان پيش‌گيري نمود. اين موضوع بويژه در ناحيه استتيك داراي اهميت بيشتري است.
• اپيكالي كردن بافت براي درمان ايمپلنتي كه دچار پري ايمپلنتایتيس اوليه شده يك راهكار درماني مناسب می باشد زيرا بيمار را قادر مي‌‌سازد ناحيه را به طور موثر پاكسازي نمايد.
• در مورد ايمپلنت‌هايي كه دچار تخريب استخواني متوسط يا پيشرفته هستند بهتر است به جاي اين كه تلاش برای پيوند استخواني در اطراف ايمپلنت آلوده متمركز گردد، ايمپلنت خارج شده و در صورت نياز از مواد پيوند استخواني در اطراف ايمپلنت جديد که دارای سطحی بدون آلودگي است، استفاده شود.

غرفه شرکت دوستکام در شانزدهمین کنگره دندانپزشکان ترمیمی و زیبایی

شانزدهمن کنگره انجمن دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی در هتل المپیک تهران با حضور اساتید و دندانپزشکان و دانشجویان برگزار شد

نکات مهم در یونیت دندان پزشکی

در این مطلب با موارد مهم در مورد یونیت دندان پزشکی و همچنین صندلی دندان پزشکی آشنا می شوید.

نباید برق تجهیزات مرتبط به بیمار و کنترلرهای کاربر بیش از ۲۴ ولت باشد. ارزیابی تطابق با الزامات می بایست به صورت دوره ای مورد بررسی قرار گیرد

ماده ۲ کراشوار باید از جنسی باشد که در اثر شستشو با مواد شوینده وضد عفونی کننده (طبق توصیه سازنده)ماهیت، رنگ وسطح آن غیر قابل تغییر باشد (عدم خوردگی، غیر قابل نفوذ به میکروب و مواد آلاینده) و ترجیحاً قابل اتوکلاو باشد.

ماده ۳ پوزیشن صندلی دندانپزشکی می بایست از سه محل کنسول دندانپزشک و دستیار و فوت کنترل قابل تنظیم بوده ولی یونیت دندانپزشکی از دو محل کنسول دندانپزشک و دستیار قابل کنترل باشد. کنترل ساکشن تنها از محل کنسول دستیار دندانپزشک صورت می گیرد.

ماده ۴ ساکشن یونیت باید ظرف مدت یک سال موتوریزه شود و ساکشن آبی تنها به عنوان یک آبشن ارائه گردد.

ماده ۵ ساکشن یونیت باید مجهز به سیستم شستشو و ضدعفونی کننده مسیر ساکشن بوده و دارای سیستم

کنترل عدم برگشت مایعات ساکشن به دهان بیمار باشد.

ماده ۶ روکش صندلی قابل شستشو، ضد عفونی کردن (طبق توصیه سازنده )، خشک شدن به موقع و بدون تغییر

در ماهیت، کیفیت رنگ و ترجیحاً بدون درز ونیز غیر قابل اشتعال باشد.

ماده ۷ ضرورت تضمین عدم برگشت آب به داخل مجاری سیستم اینسترومنتها بعد از اتمام فعالیت آنها الزامی می باشد.

ماده ۸ مجهز به سیستم تزریق مواد ضد عفونی کننده مجاز بوده و دارای مخزن آب بهداشتی به تمام مجاری آب داخل یونیت و اینسترومنتها باشد.

ماده ۹ ضرورت استفاده از سیستم سختی گیر آب، به محل ورودی آب یونیت دندانپزشکی

ماده ۱۰ هوای وروی یونیت دندانپزشکی باید عاری از رطوبت و روغن باشد (استفاده از فیلتر مخصوص حذف

قید گردد). Oil Free رطوبت و الزاماًً دفترچه راهنمای سازنده، استفاده از کمپرسور

ماده ۱۱ یونیت دندانپزشکی باید ظرف مدت یک سال مجهز به دستگاه سانتریفوژ جدا کننده آمالگام

گردد. (Amalgam separator)

ماده ۱۲ یونیت باید قابلیت ارتقاء به تازه های تکنولوژی روز و الزامات ابلاغی وزارت بهداشت را داشته باشد.

ماده ۱۳ در ارتباط با چراغ دندانپزشکی

الف: الزاماً نور چراغ سرد و بدون سایه باشد.

ب: بازوی متحرک چراغ سلف بالانس باشد.

۹۰ میلی متر باشد. × ج: کادر نور در فاصله ۷۰ سانتی متر، ۱۳۰

د: میزان نور دهی (لوکس) بین ۱۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ لوکس قابل تنظیم باشد.

ه : سایر شرایط استاندارد ملی ۳۸۰۵ و الزامات این اداره کل را داشته باشد.

ماده ۱۴ قطعات اولیه در تماس با بیمار و دندانپزشک مورد استفاده در دستگاههای یونیت و صندلی دندانپزشکی

می بایست دارای تاییدیه کیفی بین المللی و یا دارای ضمانت کافی در طول عمر مفید دستگاه یونیت و صندلی دندانپزشکی باشد

%db%8c%d9%88%d9%86%db%8c%d8%aa-%d9%87%d8%af%d8%b1-%d8%b1%d9%81%d8%aa%d9%86-%d8%a2%d8%a8-%d8%a8

نکاتی از دندان پزشکی ترمیمی برای دندان پزشکان

آیا می‌دانید؟
آن چه که در این متن می آید نکاتی است که توجه  به آن  خالی از لطف نیست و امیدوارم برای همکاران دندان‌پزشک مفید فایده باشد.

۱-این طور نیست که حجم و وزن آمالگام کپسولی دو واحدی دو برابر آمالگام یک واحدی باشد. به طور معمول آمالگام های یک واحدی ۴۰۰میلی گرم پودر آلیاژ دارند، آمالگام های دو واحدی ۶۰۰میلی گرم وآمالگام‌های سه واحدی ۸۰۰ میلی‌گرم .

۲-از آن‌جا که سرعت کروژن و خوردگی درآمالگام‌های پرمس، نصف آمالگام‌های کم مس است؛ سیل لبه ای در این آمالگام‌ها دیرتر برقرار می‌شود و استفاده از وارنیش یا سیلر در این آمالگام‌ها ضروری‌تر است.

۳-معمولاً با دیدن آمالگام تازه همخورده‌ی خشک و شکننده، چنین استنباط می‌شود که مقدار جیوه آمالگام کم بوده است؛ولی با توجه به نسبت مشخص جیوه، مخصوصاً در آمالگام‌های کپسولی، باید کم بودن زمان و سرعت چرخش آمالگاماتور را به‌عنوان یکی از دلایل اصلی بروز این مشکل به حساب آورد.

۴-به‌وسیله انتقال آمالگام به حفره ترمیمی، آمالگام کریر گفته می‌شود. از آنجا که کاربرد این وسیله منحصر به آمالگام نیست و می‌توان با آن انواع خمیرها و مواد ترمیمی را منتقل کرد، استفاده از واژه((paste carrier  درست تراست.

۵-به نوارهای پرداخت فلزی به غلط نوار پرداخت آمالگام و به نوارهای پرداخت پلاستیکی به غلط نوار پرداخت کامپوزیت گفته می‌شود. این نوارها اختصاص به آمالگام یا کامپوزیت ندارند و برای پرداخت همه مواد ترمیمی کاربرد دارند.

۶-یک‌دسته از نوارهای تافل مایر، بالچه دارند(winged) که برای حفرات پرگزیمالی عمیق مناسب هستند. کلیه نوارهای تافل مایر،لوپ دار(loop) هستند.

۷-. لزومی در قراردادن ماتریس هولدر در سمت باکال نیست و بسته به شرایط کاری، می توان آن را در سمت لینگوال هم قرار داد.

۸- ضخامت بعضی از نوار ماتریس های فلزی، کم تر ازنوارهای سلولزی شفاف است.

۹-به فرزهای الماسی استوانه ای شکل به غلط فرز فیشور(fissure) گفته می شود.فرزهای فیشور فرزهای کاربایدی و از نوع تیغه ای هستند.

۱۰-رابرپالیشرها یا به شکل pointed هستند یا به شکل cup. توجه شود که cap تلفظ نشوند.

۱۱-به طور معمول به هندپیس‌های رایج تراش دندان، توربین و آنگل می گوییم، ولی باید بدانیم که هردو این‌ها به دلیل زاویه دار بودن سرشان  angled  هستند(مستقیم نیستند).وچون  driven air- هستند، توربین محسوب می‌شوند. درواقع باید به آنگل، هندپیس زاویه دارlow speed  بگوییم وبه توربین، هندپیس زاویه دارhigh speed.

۱۲-خیلی مواقع بدون توجه به این که گلاس یونومر از چه تایپی است، از آن برای هرکاری استفاده می کنیم. غافل از این که گلاس یونومر شش تایپ مختلف دارد ؛از luting  گرفته تا restorative.

۱۳-به گلاس یونومر تعدیل شده با رزین، به غلط گلاس یونومرنوری گفته می شود. در حقیقت این مواد، دوال کیور هستند: هم واکنش سلف دارند و هم واکنش نوری.

۱۴-اطلاق نادرست «پین داخل کانال»به پست های پیش ساخته فلزی باعث عدم توجه دندان‌پزشک به قوانین مربوط به پست ها می‌شود. لذا کاربرد واژه پست های پیش ساخته درست‌تر است.

۱۵-دستگاه‌های متداول کیور کامپوزیت‌های  لایت کیور، نه لیزر هستند و نه اشعه ماوراء بنفش (UV) ، بل‌که نور مرئی آبی رنگ می‌باشند.

۱۶-وقتی می گوییم رنگ یک دندان یا کامپوزیت A،B  ، C یا D است، به یکی از چهار خانواده متداول رنگ دندان در سیستم ویتا اشاره می‌کنیم. خانواده A قرمزقهوه ای ،B قرمز زرد، Cخاکستری ،D قرمز خاکستری هستند.

۱۷- این درست نیست که بگوییم رنگ D، از رنگ A تیره‌تر است، چرا که تیرگی و روشنی رنگ ،ربطی به خانواده رنگ ندارد و از آن مستقل است. یعنی ممکن است یک کامپوزیت به رنگ D از کامپوزیت به رنگ A روشن‌تر باشد.

۱۸-در سیستم انتخاب رنگ ویتا تفاوت رنگ A1  با A4 در میزان  اشباعیت رنگ (کرما) است. یعنی A4 از A1 پررنگ‌تر است.

۱۹-در استفاده از باندینگ باید به نوع باندینگ توجه کرد. مثلاً باندینگ با نام تجاری Margin Bond یک Enamel Bonding است و برای کار روی عاج نا مناسب.

۲۰-ریختن باندینگ در ظرف و رها کردن آن به حال خود تا تکمیل مراحل اچ و شستشوی حفره، اقدامی نادرست است. حلال موجود در باندینگ در معرض هوا (علی الخصوص زیر نسیم خنک کولر و پنکه) تبخیر می‌شودکه این، باعث کاهش سیلان و کاهش نفوذ رزین به سطوح اچ شده می‌شود.

۲۱-منظور از توتال اچ بودن باندینگ، اعمال همزمان آن بر روی مینا و عاج است. لذا هم باندینگ‌های  Etch and Rinse (نسل۴و۵) و هم باندینگ های Self Etch (نسل۶و۷) را می‌توان به صورت توتال اچ به کار برد.

۲۲-یک تفکر نادرست این است که بعضی اقدامات درمانی مثل فلوراید تراپی و فیشورسیلانت، مختص کودکان شمرده میشوند و گفته می‌شود در بزرگ‌سالان کاربردی ندارد.  لذا اگر این اقدامات در بزرگ‌سالان انجام گیرد باعث تعجب بعضی همکاران می‌شود. در حالی که این درمان‌ها کوچک و بزرگ نمی‌شناسند و برای پیش‌گیری از پوسیدگی به کار می روند. به علاوه فیشورسیلانت به همراه ترمیم‌های کامپوزیتی و آمالگامی محافظه کارانه، توصیه شده است.

۲۳-همان‌طور که اکثر مردم به پودر لباس شویی، تاید می گویند (که یک نام تجاری است) اکثر دندان‌پزشکان هم به لاینرکلسیم هیدروکساید، دایکال و به ZOE تقویت شده با پلیمر،IRM  می‌گویند.

۲۴- عبارات «این دندان باید اندو شود » و «این دندان باید عصب کشی شود» عبارات نادرستی هستند که بهتر است با عبارت «این دندان باید درمان ریشه شود» جای‌گزین شوند.

۲۵- استفاده از عبارت re–endo برای بیان درمان مجدد ریشه نادرست است ،چرا که  پیشوند re باید برسرفعل بیاید تا نشانگر تکرار یک کار باشد. لذا عبارت retreat مناسب‌تر است .

۲۶- «پوتی و واش»نام یک ماده قالب‌گیری یا یک برند تجاری خاص نیست بل‌که نشان‌گر ویسکوزیتی‌های مختلف مواد قالب‌گیری الاستومری است.

۲۷- «این دندان باید بیلداپ( Build up) شود ». این جمله به طورمعمول برای دندان‌هایی به کار می رود که نیاز به پوشش کاسپ دارند، درحالی که باید توجه داشت که انجام هر ترمیمی یک بیلداپ (بازسازی)محسوب می‌شود.

کاربرد پست های فایبرگلاس در دندانپزشکی

دکتر محمد تقی ملک محمدی

پژوهشگر در زمینه مواد دندانی    D.D.S جراح  دندانپزشک

پست های تقویت شده با الیاف شیشه ای (Post –F.R.C)

وقتی تاج یک دندان در اثر ترومای شدید و یا پوسیدگی وسیع به مقدار معتنابهی از بین برود برای جایگزینی تاج از دست رفته و برگردان Function و نیز زیباییEsthetics به آن دندان، یک دندانپزشک می بایست یک پروسه درمانی را طی مراحل ذیل انجام دهد.

۱- معالجه ریشه (R.C.T) یا روت کانال تراپی

در طی این درمان پالپ یا مجموعه ای از بافت های همبندی عروقی و عصبی که درفضای داخل ریشه دندان وجود داشته و وظیفه آن تغذیه و تبادل اعمال حیاتی و انتقال پیام های عصبی و در کل، زنده نگه داشتن شدن دندانها می باشد را از داخل ریشه دندان بیرون کشیده و فضای خالی باقی مانده را پس از تمیز کردن به وسیله مواد نوترال که بدن نسبت به آنها هیچگونه واکنش منفی  نشان نمی دهد پر می کنند. البته باید گفت که فرآیندR.C.T یکی از پیچیده ترین و حساس ترین روشهای درمانی در دندانپزشکی است به طوری که یکی از مهمترین رشته های تخصصی در دندانپزشکی را تشکیل داده و دندانپزشکان زیادی در این رشته به بحث، تحقیق و فعالیت مشغولند. به عبارت ساده می توان T.C.R را به پروسه فونداسیون در ساختمان سازی تشبیه کرد. با وجود اینکه این درمان به چشم دیده نمی شود. ولی در واقع می تواند پایه و اساس درمان های بعدی دندان محسوب گردد.

۲- قرار دادن Post در ریشه

پست (Post) یا پین (Pin) یک مفتول محکم است که در داخل ریشه R.C.T شده قرار گرفته به طوریکه تا دو سوم طول ریشه را در بر گرفته و به وسیله قسمت فوقانی آن که خارج از ریشه قرار می گیرد تاج از دست رفته بازسازی می شود.

 

پست ها عمدتاً ۲ نوع اند:

a- پست های (Prefabirc) که عمدتاً به شکل پیچ هایی با طول و قطرهای متفاوت ساخته شده و میتواند از جنس آلیاژ برنج با روکش طلا، stainless steel و یا تیتانیوم باشد.

b- پست های ریختگی که بعد از قالب گیری از داخل ریشه دندان از آلیاژهای مخصوص در لابراتور ریخته شده و داخل ریشه دندان به وسیله سمان پلی کربنات و یا زینک فسفات چسبانده می شود. در پست ریختگی معمولا بخش تسکیل دهنده تاج و Post با همدیگر به طور یکپارچه ساخته میشوند و دیگر نیازی به ساخت تاج جداگانه نمی باشد.

۳- ساخت تاج دندان:

این قسمت از فرایند بازسازی که به core معروف است را میتوان هم با مواد فلزی مانند آمالگام دندانی برای دندان های خلفی و هم میتوان با مواد کامپوزیتی هم رنگ دندان برای دندان های پیشین ساخت.

۴- ساخت روکش روی تاج دندان :

این مرحله تکمیل کننده مراحل قبلی درمان بوده و می تواند از شکسته شدن مواد ترمیمی و دیوارهای نازک باقیمانده تاج دندان جلوگیری کرده و در کل باعث تقویت تاج دندان ترمیم شده و نیز افزایش مقاومت آن در برابر نیروهای وارده در طی عمل جویدن گردد. تا این جا مراحل درمان جهت بازسازی تاج از دست رفته یک دندان را با گفتاری بسیار ساده بیان نمودیم، تا برای بقیه همکاران که در رشته های دیگر پزشکی مشغول به فعالیت می باشند نیز قابل درک و استفاده باشد. اما اینک جهت همکاران دندانپزشک به توضیح اختصاصی تر مرحله دوم درمان پرداخته و در طی آن به معرفی سیستم Post-F.R.C و کاربرد آن در دندانپزشکی می پردازیم.

همانگونه که همکاران دندانپزشک مطلع اند سالیان متمادی است که از عمر کاربرد پین ها و Post های فلزی در دندانپزشکی می گذرد و اکثردندانپزشکان این درمان را به طور روتین در مطب ها و کلینیک های دندانپزشکی انجام داده و استفاده از آنها کاملاً رایج شده است. در کنار مزیت های این Post های فلزی نظیر مقاومت بالای آنهادر برابر شکست باید اذعان نمود که کاربرد این نوع Post ها با معایبی چند نیز همواره می باشد.

از آنجا که تکنولوژی ساخت وسایل و تجهیزات دندانپزشکی روز به روز با پیشرفت چشمگیر روبروست با هدف حذف معایب پین های فلزی در دهه اخیر Post هایی به بازار عرضه شده اند که ساختار فلزی نداشته و به نام Fiber Reinforced Composite   FRC- POST. شناخته می شوند.

این پست ها به صورت از پیش ساخته شده موجود بوده وبه لحاظ ساختاری بر ۳ گونه اند.

۱- پست های کربنی (Post-C)

از الیاف کربن مدفون شده در یک رزین اپوکسی ساخته می شوند.

۲- پست های کوارتزی

از الیاف کوارتز فشرده در رزین اپوکسی ساخته می شود.

۳- پست های فایبر گلاس(Fiber –Glass)

از الیاف گلاس فایبر در یک ماتریکس از جنس رزین اپوکسی ساخته می شود.

اینک به مقایسه خصوصیات فیزیکومکانیکال Post-E.R.C با پست های فلزی ریختگی و پست های فلزی Perfabric می پردازیم.

A- زیبایی –  Esthetics : پست های فلزی به علت تاثیر عامل shine Through مشکلات عمده ای را در زمینه زیبایی ایجاد می کنند. این امر به علت تداخل با عبور نور طبیعی از دندان و کمپلکس لثه ای ایجاد می شود و از طرفی نیز محصولات تولید شده در اثر اکسیداسیون و Corrosion پست های فلزی در ریشه پخش شده و میتوانند تغییر رنگ های غیرقابل برگشتی ایجاد کنند. در قسمت تاج دندان نیز چنانچه با ضخامت کافی (mm2) توسط مواد کامپوزیتی پوشیده نشوند، به تدریج سایه فلزی مربوط به پست نمودار شده ونمای نازیبایی به دندان خواهد داد اما Post-F.R.C که از گلاس فایبر ساخته شده اند، هم به رنگ سفید و همرنگ دندان (White Post) و هم به رنگ شفاف (Translucent) موجود بوده و خاصیت Light Conducting را نیز به خوبی دارا می باشند. این پست ها به دلیل داشتن رنگ شبیه دندان و نیز خصوصیت عبور نور Shine Through می توانند بعد از ترمیم با مواد کامپوزیتی Transmisson نور نزدیک به حالت طبیعی دندان و ریشه را از خود بروز دهند، بنابراین از نظر Esthetics و زیبا شناختی طبیعی دندان، استفاده از پست های F.R.C به جای پست های فلزی و ریختگی از ارجحیت بالاتری برخوردار می باشد.

B- توانایی توزیع استرس یا ضریب الاستیسیته (Elastic modulus)

می دانیم که به دنبال درمان ریشه یک دندان (R.C.T) مقدار زیادی از عاج دندان از دست می رود و ثابت شده است که استحکام دندان محالجه ریشه شده، بیشتر وابسته به کیفیت و کمیت عاج باقی مانده پس از درمان اندو می باشد و استفاده از Post چندان در افزایش تقویت ریشه موثر نمی باشد.

امروزه دندانپزشکان می دانند که استفاده از یک Post صلب با ضریب الاستیسیته بالا مانند فلزات ریختگی و یا پست های سرامیکی می توانند استرس های فانکشنال را به دندان و ساختمان ریشه منتقل کرده و به طور واقعی پتانسیل شکست را در ریشه بالا ببرد.

مطالعات نشان می دهند که Post core فلزی ریختگی سخت، می تواند منجر به شکست های کلینیکی غیر قابل برگشت نظیر شکست عمودی در ریشه گردد.

پست های فلزی prefabric نیز با درصد بالای شکست ریشه در ارتباط هستند و دلیل اصلی آن افزایش نقاط تمرکز استرس در ناحیه سرویکال ریشه و همچنین دقیقاً زیر ناحیه انتهایی Post در ریشه می باشد.

در مورد پست های F.R.C باید گفت که به دلیل نزدیکی ضریب الاستیسیته آنها با ضریب الاستیسیته دندان (۵۰-۱۸ گیگا پاسکال) استفاده از آنها در ریشه دندان های معالجه ریشه شده می تواند جانشین درمانی مناسب برای استحکام بخشیدن به ریشه های تضعیف شده (ریشه های پهن با دیواره نازک) باشد.

مطالعات نشان داده اند وقتیکه همه اجزا دندان ترمیم شده (عاج، رزین، پست) ضریب الاستیسیته بسیار نزدیک به هم داشته باشند. تمایل به توزیع استرس به صورت یک شکل تر و یکنواخت تر در دندان ترمیم شده ایجاد گردیده و این کاهش استرس در محل اتصال، احتمال شکست را پایین می آورد. به عبارت دیگر باید دانست وقتی که ۲ جزء با ضریب الاستیسیته کاملاً متفاوت، یک ناحیه اتصال با یکدیگر تشکیل می دهند، جزیی که ضریب الاستیسیته بالاتر دارد، تمایل به انتقال استرس های فانکشنال به جزء با ضریب الاستیسیته پایین تر دارد. این پدیده دقیقاً منجر به جدایی یکپارچگی در ناحیه اتصال و در نهایت شکست ترمیم یا درمان اندو را باعث خواهد شد.

در برنامه تولید پستهای F.R.C فراهم آوردن این شرایط را اصطلاحاً monobloc می گویند. بکارگیری monobloc در دندان های اندو شده و با Post درمان شده را می توان به این صورت توضیح داد: از آنجایی که الاستیسیته عاج دندان تقریباً همیشه ثابت است بایستی تمام موادی که در اتصال با عاج قرار می گیرند تا حد ممکن الاستیسیته نزدیک به عاج داشته باشند. در این صورت است که هیچیک از اجزاء نمی توانند به جزء دیگر اعمال نیروی بیش از حد نمایند، به عبارت دیگر تمام اجزاء – عاج – سمان زرینی – Post با هم حرکت می کنند، با هم خم میشوند و میتوانند به عنوان یک مجموعه واحد تحت استرس قرار گیرند.

ایجاد یک monobloc با پست های فلزی سخت با ضریب الاستیسیته کاملاٌ متفاوت با عاج دندان، غیر ممکن است.

C- خوردگی: Corrosion

پست های فلزی به تدریج تحت تاثیر پدیده Corrosion قرار گرفته و مواد حاصل از آن در ریشه به طور مشخص، محل اتصال عاج با Post را تضعیف می کنند. در پست های ریختگی نیز پدیده Corrosion و نفوذ اکسیدهای حاصل از آن میتواند باعث تغییر رنگ و تیره شدن مارجین لثه ای گردد. اما پست های F.R.C اصولاً به خاطر غیر فلز بودن دچار پدیده Corrosion نشده و هیچگونه محصول جانبی از آنها به وجود نمی آید. این موضوع یکی از مزیت های مهم جایگزینی پست های F.R.C به جای انواع فلزی آن در نظر گرفته می شود.

D- مقاومت خمشی Flexural strength

می دانید که دندان های اندو شده و با Post درمان شده متحمل انواع Stress یا تنش ها از قبیل Shear,Tensile, Compressive می گردند. از بین تنش های یاد شده مخرب ترین آنها Shear بوده که در اثر نیروهای جانبی وارد به دندان به وجود می آید برای غلبه به این Stress بایستی مقاومت خمشی پست تا حد مطلوب بالا باشد.

مطالعات نشان می دهند که تقریباً در تمامی انواع پست های F.R.C خاصیت Flaxural بیش تر از پست های فلزی از جنس آلیاژهای طلا، تیتانیوم و حتی Stainless steel می باشد. یادآوری می نماییم که مزیت بسیار مهم پست های F.R.C در این است که خواص مکانیکی مورد نیاز یک Post ایده آل نظیر الاستیسیته وانتقال یکنواخت استرس، استحکام و مقاومت خمشی این نوع از پست ها را میتوان به راحتی با تغییر دادن در حجم فایبرها، نوع فایبرها، کیفیت و کمیت نسبت فایبر- رزین به دلخواه تغییر داد.

E- توانایی باند شدن Bonding ability

این خاصیت مربوط به میزان چسبندگی Core به قسمت کرونالی Postمی باشد. بنابراین بهترین اتصال مربوط به پست های ریختگی است که در آنها Core با Post به طور یکپارچه ریخته می شود. در پست های فلزی Prefabric گیر Core با Post صرفاً مکانیکال بوده و چنانچه Core از جنس کامپوزیتی باشد Bonding agent نیز می تواند به کمک گیر core آمده و چسبندگی آن را به بخش های باقیمانده دندان افزایش دهد. در مورد پست های F.R.C باید اذعان نمود که با عرضه سمان های رزینی جدید و بکارگیری عوامل باندینگ Bonding ability در پست های F.R.C به حداکثر توان وقدرت خود رسیده است. در کاربرد این Postها باند شیمیایی – فیزیکی بین عاج- Core-Post با بکارگیری سمان های رزینی به نحو مطلوبی به دست می آید که علت آن وجود خشونت های سطحی فراوان پست (۵۰-۵ میکرون) می باشد که هزاران محل برای گیر میکرو.مکانیکال فراهم نماید. بدین ترتیب سیستم Tooth – Post – core بصورت یک واحد درآمده و به دلیل خصوصیت توزیع استرس یکنواخت و نزدیک به هم مواد باندینگ، می توان پیش آگهی دندان ترمیم شده با core – Post را بهبود بخشید.

نتیجه:

برای درمان دندان هایی که دچار شکستگی یا پوسیدگی وسیع تاج شده اند، درمان اندو اولین درمان انتخابی می باشد. در مرحله بعد بایستی روی ریشه باقیمانده یک تاج کلینیکی ساخته شود اتصال این تاج به ریشه توسط Post به دست آید. پست های فلزی رایج، سختی و مقاومت خوبی دارند اما دارای معایبی نیز می باشند.

F.R.C –Post با هدف حذف معایب پست های فلزی معرفی شده اند. خصوصیات مکانیکی این پست ها مانند ضریب الاستیسیته پایین و نزدیک به دندان، مقاومت خمشی بسیار بالا، تطابق خوب با دیواره عاج دندان، رادیو اپاسیته و امکان بررسی وضعیت پست در ریشه، عدم خوردگی، مقاومت بالا برابر نیروهای Tensile و Compressive، همرنگ بودن یا دندان و عدم تغییر رنگ و تیره شدن، کاربرد سریع و آسان، باند شیمیایی و ومیکرومکانیکال بالای آن با Core کامپوزیتی، کاهش تعداد جلسات درمان و بالاخره صرفه جویی در وقت و هزینه درمان توانسته است جایگاه ویژه ای را به F.R.C-Post اختصاص داده، به نحوی که بیشتر مراکز درمانی جایگزینی F.R.C-Post را بجای پست های فلزی ترجیح داده و استفاده از آن را انتخاب اول خود قرار داده اند.

استفاده از پلیمر پیشرفته bioHPP برای ساخت پروتزهای فیکس متکی بر ایمپلنت

دکتر کامبیز حکمت (جراح دندانپزشک مسترشیپ ایمپلنت از ICOI و فلوشیپ لیزر از دانشگاه جنوا)

مشاور علمی شرکت بیتا دنت

 

پلیمرهای پیشرفته راه‎کاری مناسب برای حل بسیاری از مشکلات پروتزهای بدنی و دندانی می‎باشند که امروزه در بسیاری از موارد بکار گرفته می‎شود. پلی اتر اتر کتون یا Peek پلیمری حلقوی و نیمه کریستالی با خواص فیزیکی و مکانیکی منحصر به فرد است که در تمامی شاخه‎های مختلف از جمله پزشکی و دندان‎پزشکی کاربرد دارد. نوع بهینه شده پلی اتر اتر کتون طی دهه اخیر در ساخت انواع مختلف پروتزهای دندانی بکار گرفته شده است. این ماده دارای مزیت‎هایی چون بیشترین تطابق خواص مکانیکی و فیزیکی با استخوان آرواره، چگالی پایین (وزن سبک)، پایداری زیاد (عدم تغییر رنگ)، پولیش‎پذیری عالی (حداقل جذب پلاک)، خاصیت شیمیایی پایدار، رسانایی حرارتی و  الکتریکی پایین و نفوذپذیری مناسب می‎باشد که برخلاف سایر مواد ساخت پروتزهای دندانی، سبب عدم احساس وجود جسم خارجی در دهان بیمار می‎شود. نتایج حاصل از تحمل خستگی و  شبیه‎سازی کامل شرایط درون دهانی آزمایشگاهی گویای تحمل مناسب پروتزهای ساخته شده از این ماده در شرایط درون دهانی و فشارهای اکلزالی می‎باشد که در بسیاری از موارد عملکردی مناسب‎تر از سایر مواد دارد. حفظ مقاومت یا نگهداشت تحمل در برابر نیروی‎های اکلزالی در دوره‎ای طولانی برای پلی اتر اتر کتون بهینه شده بیشتر از سایر مواد با کاربردی مشابه است. بنابراین با بررسی تمامی مزیت‎های و کاستی‎‎های پلی اتر اتر کتون بهینه شده می‎توان  این گونه از مواد را به عنوان ماده‎ای مناسب جهت ساخت انواع مختلف پروتزهای دهانی معرفی کرد.

%d8%b9%da%a9%d8%b3-1

ماده بهینه شده Peek  دارای خاصیت شیمیایی پایدار، رسانایی حرارتی و  الکتریکی پایین است که برخلاف سایر مواد ساخت پروتزهای دندانی، سبب عدم احساس وجود جسم خارجی در دهان بیمار می‎شود. این ماده ذاتاً نسبت به عبور اشعه نفوذ‎پذیر است و امکان عکس‎برداری به روش‎های اشعه ایکس، ام آر ای و توموگرافی کامپیوتری برای آن امکان‎پذیر است. علاوه بر این، خاصیت نفوذپذیری آن امکان درمان‎ موارد مختلف بدون نیاز به حذف یا جایگزینی انواع مختلف پروتزها را سبب می‎شود.

بررسی کامل ماده بهینه شده Peek با استفاده از تحمل خستگی و  شبیه‎سازی کامل شرایط درون دهانی آزمایشگاهی امکان‎پذیر است. در ادامه به بررسی نتایج حاصل از بکارگیری پروتز سه‎واحدی ثابت ساخته شده از بلوک ماده بهینه شده Peek با استفاده از سیستم CAD/CAM پرداخته می‎شود. پروتز سه‎واحدی مورد نظر پس از ۲۴ ساعت نگهداری در دمای ۳۷ درجه سانتی‎گراد در داخل آب مقطر، شستشو و پولیش نواحی مارجینال بکارگرفته شده است. شبیه‎سازی بارگذاری مکانیکی با استفاده از اعمال ۱۰۶× ۲/۱ بار تکرارنیرو به مقدار ۵۰ نیوتن و ۶۰۰۰ چرخه تغییرات دمایی از ۵ تا ۵۵ درجه سانتی‎گراد انجام شده است. این مقادیر معادل با شرایط درون دهانی در طول دوره‎ای در حدود ۵ سال می‎باشد. در این شرایط نیرو با استفاده از میله‎ای از جنس فولاد به مرکز پونتیک اعمال شده است و ورقه آلومینیومی نازک جهت جلوگیری از اعمال مستقیم فشار به کاسپ‎های مورد استفاده قرار گرفته است. نهایتاً مقادیر مختلف نیروی اعمالی با استفاده از ابزار اندازه‎گیری استاندارد ثبت شده است.

مطابق شکل‎های ۳ ، نتایج حاصل از تحمل خستگی و  شبیه‎سازی کامل شرایط درون دهانی آزمایشگاهی با شرایط فوق، نه‎تنها گویای تحمل پروتز ساخته شده از ماده بهینه شده Peek برای نیروی‎های اکلزالی است؛ بلکه گویای تحمل نیروی شکستگی بالاتر یا نیروی تحمل خستگی بیشتر پروتز ساخته شده از این ماده نسبت به سایر مواد با کاربری مشابه می‎باشد.

در شکل ۴، حفظ مقاومت یا نگهداشت تحمل در برابر نیروی‎های اکلزالی در دوره‎ای طولانی برای پروتز سه‎واحدی ثابت ساخته شده از ماده بهینه شده Peek  و سایر مواد با کاربری مشابه نشان داده شده است.

%d8%b9%da%a9%d8%b3-2-a %d8%b9%da%a9%d8%b3-2-b

 

پلی اتر اتر کتون یا Peek پلیمری حلقوی و نیمه کریستالی با تحمل فشاری در حدود ۶/۳ گیگاپاسکال و خواص فیزیکی و مکانیکی منحصر به فرد است که در تمامی شاخه‎های مختلف علوم کاربرد دارد. ساختار این ماده شامل محتوای سرامیکی است که سبب ایجاد خواص مکانیکی کاملاً مناسب برای کاربردهای پزشکی و دندان‎پزشکی شده است.

نوع بهینه شده Peek  طی دهه اخیر، به عنوان یک زیست ماده (biomaterial) در ساخت انواع مختلف پروتزهای دندانی در کشورهای اروپایی و امریکایی بکار گرفته شده است که دارای تأییدیه‎های مختلف از جمله FDA و CE می‎باشد. محتوای سرامیکی این ماده دارای فیلرهای سرامیکی با ابعاد ۳/۰ تا ۵/۰ میکرومتر می‎باشد که محیطی کاملاً همگن را مطابق شکل ۱ پدید آورده است. بنابراین این ماده درای پولیش‎پذیری عالی، حداقل تغییر رنگ و حداقل جذب پلاک است. علاوه بر این، این ماده به صورت‎های گرانول و بلوک‎های مختلف، قابل استفاده در انواع مختلف سیستم‎های پرس و CAD/CAM می‎باشد.

 

%d8%b9%da%a9%d8%b3-3-a %d8%b9%da%a9%d8%b3-3-b %d8%b9%da%a9%d8%b3-3-c

 

مدول الاستیسیته این ماده در حدود ۴۰۰۰ مگاپاسکال است که به مدول الاستیسیته استخوان آرواره بسیار نزدیک می‎باشد. بنابراین استفاده از پروتزهای نوع بهینه شده Peek، سبب حداقل انتقال فشارهای اکلوزالی به پایه‎ها خواهد شد. مقاومت در برابر شکستگی برای نمونه‎ پروتز چهار واحدی از ماده بهینه شده Peek، در حدود ۱۲۰۰ نیوتن است که در مقایسه با نیروهای اکلوزالی (به‎طور معمول در حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰  نیوتن برای نواحی خلفی و ۲۰۰ تا۳۰۰ نیوتن برای نواحی قدامی) مقداری کاملاً قابل قبول می باشد.

 

%d8%b9%da%a9%d8%b3-4-b %d8%b9%da%a9%d8%b3-4-a

 

از جمله مواردی که در انتخاب این نوع مواد باید مورد توجه قرار گیرند، خواص فیزیکی، شیمیایی و بایومکانیکی هر یک از این مواد شامل الاستیسیته، تحمل و انتقال فشار، جذب آب و پولیش‎پذیری است. به عنوان مثال سرامیک ۲۰ برابر و طلا، تیتانیوم و آلیاژهای دیگر در حدود ۱۰ برابر سخت‎تر از استخوان هستند و استفاده طولانی مدت از آنها سبب سایش و تخریب دندان‎ها و استخوان آرواره می‎شود. هر چه خواص مختلف فوق به خواص فیزیکی استخوان نزدیکتر باشند، فشار مستقیم کمتری به پایه‎ها انتقال می‎یابد.

 

 

در حال حاضر پلیمرهای پیشرفته در حدود ۳ میلیون قلم از انواع مختلف مواد و تجهیزات پزشکی، ارتوپدی و دندانپزشکی بکار می‎روند و امروزه بعد از گذشت ۳۰ سال بی‎تردید پروتزهای پلیمری بهترین و مناسب‎ترین جایگزین برای انواع مختلف پروتزهای بدنی آلیاژی به حساب می‎آیند. بنابراین تفکر در مورد استفاده از انوع مناسب آنها در ساخت پروتزهای دندانی راه‎گشای مشکلات فوق خواهد بود.